Elastomer (kauçuk) malzemeler; otomotiv, savunma sanayi, raylı sistemler, endüstriyel makine ve medikal birçok uygulamada titreşim izolasyonu, sızdırmazlık ve darbe sönümleme gibi kritik görevler üstlenir. Bu parçalar kullanım boyunca değişken yük seviyelerine, farklı genliklerde tekrarlı zorlamalara ve çevresel etkilere maruz kalır.
Bu nedenle elastomer ömrünün gerçekçi bir şekilde tahmin edilmesi, ürün güvenliği ve maliyet optimizasyonu açısından zorunlu hâle gelmiştir.
İşte tam bu noktada Endurica DT (Damage Tracking) devreye girer.
Endurica DT, elastomer parçalar için zaman bazlı, artımlı yorulma analizi yapan gelişmiş bir mühendislik yazılımıdır.
Endurica CL, tek bir yükleme döngüsünün kaç tekrar dayanacağını hesaplayan “repeats-to-failure” temelli bir çözücü iken; Endurica DT, ürünün tüm servis ömrü boyunca maruz kaldığı farklı yük senaryolarının birleşik etkisini hesaplar.
Yani:
CL: “Bu yük döngüsü kaç tekrar dayanır?”
DT: “Bu parça gerçek kullanım koşullarında zamanla nasıl hasar biriktirecek ve ne zaman servis dışı kalacak?”
Bu yetenek, özellikle değişken yük genliklerinin bulunduğu gerçek kullanım profillerinin modellenmesinde Endurica DT’yi endüstri için benzersiz kılar.
Standart tek döngülü yorulma hesapları çoğu zaman gerçek hayattaki değişken yük koşullarını temsil etmez.
Endurica DT ise:
Farklı yük seviyeleri
FMVSS benzeri çok adımlı test senaryoları
Blok döngü programları
Histogram tabanlı yük profilleri
için hasar birikimini adım adım takip eder.
Yazılım, elastomer parça üzerinde zamanla değişen:
Çatlak boyu (crack length)
Hasar seviyesi
Sertlik kaybı (stiffness loss)
Gerilme-enerji yoğunluğu (strain energy density)
Eşdeğer yaşlanma zamanı (equivalent ageing time)
gibi kritik değişkenleri takip ederek ürünün gerçekte nasıl eskidiğini hesaplar.
Endurica DT, belirlediğiniz end-of-life kriterine göre (ör. %20 sertlik kaybı, kritik çatlak boyu, vb.) ürünün hangi aşamada kullanım dışı kalacağını raporlar.
Bu, garanti sürelerinin belirlenmesinde ve tasarım optimizasyonunda son derece değerlidir.
Endurica DT, Ansys, Abaqus ve MSC Marc gibi sonlu elemanlar yazılımları ile birlikte çalışır.
Zaman içinde malzemenin sertliği azaldıkça FEA modeli güncellenir ve:
yeni gerilme dağılımları
yeni çatlak büyüme hızları
güncel strain energy değerleri
tekrar hesaplanır.
Bu yaklaşım, “gerçekte parçanın zamanla zayıflaması” davranışını çok daha doğru şekilde temsil eder.
Aşağıdaki iş akışı FE-TECH’in elastomer yorulma projelerinde uyguladığı Endurica ekosistemine uygun olarak hazırlanmıştır:
Endurica, elastomer yorulma hesapları için özel deney setleri kullanır:
Crack Growth Test
Fatigue-to-Failure Test
Relaxation & Mullins Effect karakterizasyonu
Sıcaklık etkileri
Yaşlanma (aging) davranışı
Hiperelastik model parametreleri
Bu deneylerin sonucunda Endurica Material File oluşturulur:
Malzemenin yorulma davranışı artık sayısal olarak tanımlanmıştır.
Mühendislik ekibi şu adımları tamamlar:
Doğru mesh tasarımı
Hiperelastik malzeme modeli (Ogden, Yeoh, Arruda-Boyce vb.)
Uygulama senaryosuna göre yük ve sınır koşulları
Kritik bölgelerde gerilme/gerinme hesapları
FEA sonucunda Endurica’nın kullandığı “strain history” dosyaları elde edilir.
Bu aşamada ürünün gerçek kullanımına uygun bir görev döngüsü (duty cycle) hazırlanır:
Düşük-yük / yüksek-yük blok döngüleri
FMVSS benzeri regülasyon testleri
Yol verisi histogramları
İvme/gerinme zaman sinyallerinden oluşturulan yük haritaları
Gerekirse Endurica EIE ile karmaşık sinyaller optimize edilir.
Endurica DT her bir yük adımı sonunda:
çatlak boyu
hasar oranı
maksimum strain energy
sertlik kaybı
ageing time
gibi verileri günceller.
Bu süreç artımlı şekilde tüm görev döngüsü boyunca devam eder.
Belirli adımlarda FEA yeniden çalıştırılarak:
güncel elastik modül
zayıflamış malzeme davranışı
çatlak ilerleme etkisi
yeniden hesaplanır.
Bu, analizi son derece gerçekçi hâle getirir.
Sonuçlar mühendislik ekipleri için şu çıktıları üretir:
Kritik bölgelerde kalan ömür
Zaman içindeki hasar artış grafikleri
Ürün ömrü boyunca sertlik değişimi
Görev döngüsüne duyarlılık analizi
Tasarım değişikliği önerileri
Gerçek kullanım senaryolarına göre birebir simülasyon.
Prototip ihtiyacını minimize eder, test sürelerini düşürür.
Gerçekçi ömür tahmini → daha doğru garanti politikası.
Savunma, otomotiv ve raylı sistem firmaları için bu analizler kritik bir rekabet avantajıdır.
Kritik bölgelerde çatlak oluşumu, sertlik kaybı, yaşlanma etkileri üretimden önce görülür.
Endurica DT dünya genelinde elastomer sektörünün referans çözümüdür.
Özellikle:
Savunma sanayi (tekerlekli araç süspansiyonları, izolatörler)
Otomotiv (motor takozları, burçlar, hava süspansiyon körükleri)
Raylı sistemler (ray altı pad’ler, elastomer yataklar)
Endüstriyel makineler (titreşim izolatörleri, contalar)
Medikal uygulamalar
gibi her alanda uzun yıllardır kullanılmaktadır.
Türkiye’de elastomer yorulma analizlerinde Endurica ekosistemi ile çalışan sınırlı mühendislik firması vardır.
Fetech olarak:
Endurica CL + Endurica DT ile komple yorulma çözüm hizmeti
Ansys tabanlı hiperelastik modelleme
Endurica Material File hazırlanması için malzeme test spesifikasyonlarının oluşturulması
Çoklu görev döngüsü (duty cycle) tanımlama
Test–simülasyon korelasyonu
Proje boyunca teknik danışmanlık
gibi uçtan uca analiz desteği sunuyoruz.
Elastomer parça tasarımında daha güvenli, daha uzun ömürlü ve daha ekonomik çözümler üretmek isteyen firmalar için anahtar teknoloji: Endurica DT + FEA entegrasyonudur.
Endurica DT, elastomer malzemelerin gerçek kullanım koşullarındaki ömürlerini doğru şekilde tahmin etmek için geliştirilmiş en modern ve en kapsamlı hasar takip yazılımlarından biridir.
Zaman içinde hasar birikimi, sertlik kaybı, çatlak ilerlemesi ve çok kademeli yük davranışlarını artımlı olarak takip edebilmesi sayesinde ürün geliştirme süreçlerine büyük hız ve doğruluk sağlar.
Fetech İleri Mühendislik olarak, Endurica DT’nin tüm yeteneklerini Ansys tabanlı FEA uzmanlığımızla birleştirerek kauçuk parça tasarımında güvenilir, profesyonel ve uluslararası standartlarda mühendislik çözümleri sunuyoruz.